เพลี้ยไก่แจ้ทุเรียน (Durian Psyllids)
ชื่อวิทยาศาสตร์ Allocaridala maleyensis (Crawford)
ชื่ออื่น เพลี้ยไก่ฟ้า
วงศ์ Psyllidae อันดับ Hemiptera
ความสาคัญและลักษณะการทำลาย
เพลี้ยไก่แจ้ทุเรียน พบระบาดทาความเสียหายให้กับทุเรียนอย่างมากในแหล่งปลูกทุเรียนทั่วไป ตัวอ่อนและตัวเต็มวัยดูดกินน้าเลี้ยงจากใบอ่อน ทาให้ใบอ่อนเป็นจุดสีเหลือง ไม่เจริญเติบโต เมื่อระบาดมากๆทาให้ใบหงิกงอ และถ้าเพลี้ยไก่แจ้เข้าทาลายในช่วงที่ใบอ่อนยังเล็กมากและยังไม่คลี่ออกจะทาให้ใบแห้งและร่วง ตัวอ่อนของแมลงชนิดนี้จะขับสารเหนียวสีขาวออกมาปกคลุมใบทุเรียน เป็นสาเหตุทาให้เกิดเชื้อราตามบริเวณที่สารชนิดนี้ถูกขับออกมา (สาทร และคณะ, 2535) ระยะตัวอ่อนทาความเสียหายมากที่สุด นอกจากนี้ แสวง(2527) ได้รายงานว่าแมลงชนิดนี้ทาความเสียหายให้กับทุเรียนพันธุ์ชะนีมากที่สุด
รูปร่างลักษณะและชีวประวัติ
ตัวเต็มวัยของแมลงชนิดนี้วางไข่เข้าไปในเนื้อเยื่อของใบพืช มีลักษณะเป็นตุ่มสีเหลืองหรือน้าตาลเป็นกลุ่มๆ แต่ละกลุ่มมีไข่ประมาณ 8 – 14 ฟอง (ชลิดา, 2532) หลังจากนั้นไข่จะฟักเป็นตัวอ่อนมีขนาดเล็กมากประมาณ 1 มิลลิเมตร และเมื่อพัฒนาเป็นตัวอ่อนระยะต่อไปมีขนาดใหญ่ขึ้น ยาวประมาณ 3 มิลลิเมตร มีปุยสีขาวติดอยู่ตามลาตัวโดยเฉพาะที่ด้านท้ายของลาตัวจะมีปุยยาวสีขาวคล้ายๆกับหางไก่ แมลงชนิดนี้จึงได้ชื่อว่า”เพลี้ยไก่แจ้” หรือ “เพลี้ยไก่ฟ้า” เมื่อตัวอ่อนลอกคราบเป็นตัวเต็มวัยจะมีสีน้าตาล ปนเขียวขนาดยาวประมาณ5 มิลลิเมตร และมีอายุยาวถึง 6 เดือน โดยปกติตัวเต็มวัยจะไม่ค่อยบินนอกจากถูกรบกวน แมลงชนิดนี้มีระบาดในท้องที่ปลูกทุเรียนทั่วไป และระบาดในช่วงทุเรียนแตกใบอ่อน
พืชอาหาร ทุเรียน
ศัตรูธรรมชาติ
แมลงศัตรูธรรมชาติของเพลี้ยไก่แจ้มีหลายชนิดทั้งแมลงห้าได้แก่ ด้วงเต่าลาย 3 ชนิดในวงศ์ Coccinellidae คือ Menochilus sexmaculatus (Fabricius), Micraspis discolor (Fabicius) แ ล ะ Coccinella transversalis Fabricius และ แมลงช้างปีกใส Chrysopa sp., Ankylopteryx octopuctata และ Hemerobius sp. สาหรับแมลงเบียนพบแตนเบียนตัวอ่อนเพลี้ยไก่แจ้ในวงศ์ Encyrtidae พบปริมาณค่อนข้างสูงโดยเฉพาะในสวนที่ใช้สารเคมีน้อย
การป้องกันกาจัด
1.เพลี้ยไก่แจ้จะทาลายเฉพาะใบอ่อนทุเรียนที่ยังไม่โตเต็มที่ และโดยปกติทุเรียนแตกใบอ่อนไม่พร้อมกัน แม้แต่ทุเรียนในสวนเดียวกัน ชาวสวนทุเรียนควรจะพ่นสารฆ่าแมลงเมื่อทุเรียนส่วนใหญ่แตกใบอ่อนสาหรับต้นที่แตกใบอ่อนไม่พร้อมต้นอื่นควรพ่นเฉพาะต้น วิธีนี้ช่วยลดการใช้สารฆ่าแมลงและเปิดโอกาสให้ศัตรูธรรมชาติได้มีบทบาทในการควบคุมเพลี้ยไก่แจ้ และยังเป็นการอนุรักษ์ศัตรูธรรมชาติเหล่านี้อีกด้วย
2. วิธีบังคับให้ทุเรียนแตกใบอ่อนพร้อมกัน ซึ่งอาจกระตุ้นด้วยการพ่นยูเรีย (46-0-0) 200 กรัมต่อน้า20 ลิตร เพื่อลดช่วงการเข้าทาลายของเพลี้ยไก่แจ้ จะช่วยลดการใช้สารเคมีลงได้มาก โดยปกติทุเรียนต้องการใบอ่อนที่สมบูรณ์ 2 – 3 ชุดต่อปี เพี่อให้ต้นทุเรียนพร้อมที่จะให้ผลผลิตที่ดี3. สารฆ่าแมลงที่มีประสิทธิภาพเมื่อเพลี้ยไก่แจ้ระบาดมาก คือ lambda cyhalothrin (Karate 5%
EC) อัตรา 10 มิลลิลิตร หรือ carbosulfan (Posse 20% EC) อัตรา 50 มิลลิลิตร หรือ carbaryl (Sevin 85WP 85% WP) อัตรา 10 กรัม หรือ cypermethrin/phosalone (Parzon 6.25%/22.50% EC) อัตรา 40มิลลิลิตร ต่อน้า 20 ลิตร พ่นทุก 7 – 10 วันในช่วงระยะแตกใบอ่อน