แมลงอะไรบินเร็วที่สุดในโลก

เป็นที่ทราบกันดีว่าแมลงเป็นสิ่งมีชีวิตที่มีจำนวนมากที่สุดในโลก มีทั้งที่อาศัยอยู่บนบก ในดินและในน้ำ มีทั้งพวกที่บินได้และบินไม่ได้ แต่แมลงส่วนใหญ่จะบินได้ จึงมีผู้ตั้งคำถามว่า แมลงชนิดไหนบินเร็วที่สุดในโลก ดังนั้น J.H.Byrd นักศึกษากีฏวิทยา แห่งมหาวิทยาลัยฟลอริดา จึงได้ทำการรวบรวมเอกสารที่ได้มีการบันทึกไว้ เพื่อหาข้อมูลเกี่ยวกับแมลงที่บินเร็วที่สุด และพบว่าการบันทึกความเร็วในการบินของแมลงส่วนใหญ่วัดจากการบินในแบบต่างๆ ดังนี้ การบินแบบโฉบ (hovering) การบินรวมกันเป็นกลุ่ม (swarming) และการบินของแมลงที่ใช้ด้ายผูกเอาไว้ (trthreaded flight) และจากการค้นคว้าพบว่าได้มีการศึกษาเรื่องความเร็วในการบินของแมลงมาเกือบ ร้อยปีแล้ว แต่ข้อมูลที่มีการพิมพ์เผยแพร่และเชื่อถือได้มีน้อยมาก รายงานเรื่องแรกเป็นของ Tillyard ในปี 1917 ซึ่งได้จับเวลาในการบินของแมลงปอ Austrophlebia costalis (Odonata : Aeshnidae) ที่บินในแนวดิ่งตามแนวเขาโดยใช้นาฬิกาจับเวลา พบว่าสามารถบินได้เร็วถึง 98 กม./ชม. ต่อมาในปี 1934 Magnan ได้ทำการศึกษา โดยใช้เครื่องจับเวลาที่มีความแม่นยำสูง (chronometer) ร่วมกับการบันทึกภาพยนตร์ (cinematography) ในขณะที่แมลงบินผ่านเส้นตาราง (grid) พบว่าแมลงที่บินเร็วที่สุด คือ hawkmoth (Lepidoptera :Sphingidae) โดยสามารถบินได้เร็วถึง 53 กม./ชม. แต่ Magnan ย้ำว่าความเร็วนี้ไม่ใช่ความเร็วสูงสุดที่แมลงชนิดนี้ทำได้ ดังนั้นความเร็วของแมลงปอจึงยังครองสถิติเจ้าความเร็ว จนกระทั้งในปี 1927 Townsend รายงานว่าแมลง Cephenemyia pratti (Diptera : Oestridae) เพศผู้สามารถบินได้เร็วถึง 1,317 กม./ชม. แต่การศึกษาครั้งนั้นไม่เป็นที่น่าเชื่อถือเพราะว่าดำเนินการโดยใช้วิธี สังเกตและไม่มีการใช้เครื่องมือในการวัดความเร็ว จนกระทั่งในปี 1932 Langmuir ผู้ซึ่งได้รับรางวัลโนเบล แย้งว่าความเร็วดังกล่าวสามารถทำให้เกิดความดันขนาด 2 atmospheres ที่บริเวณส่วนหน้าของหัวแมลง ซึ่งเพียงพอที่จะบดขยี้หัวของแมลงได้ และในการศึกษาของ Langmuir ในปี 1938 โดยใช้หุ่นจำลองพบว่า C. Pratti จะไม่สามารถมองเห็นได้ที่ความเร็ว 40 กม./ชม. และจากการแต่ไม่ได้มีการตีพิมพ์เมื่อไม่นานมานี้ของ Dr.J.F Butler ในปี 1994 โดยใช้เครื่องบันทึกภาพแบบแสดงการเคลื่อนไหวช้าพบว่าแมลง Hybomitra hinei wrighti (Diptera : Tabanidae) เพศผู้สามารถบินได้เร็วถึง 145 กม./ชม. ในการไล่ตามเพศเมีย

อย่างไรก็ตามผู้เชียวชาญได้ให้ความเห็นว่า การศึกษาความเร็วในการบินของแมลงอาจมีความคลาดเคลื่อนและไม่ตรงกันได้ เนื่องจากการใช้เครื่องบันทึกภาพในการคาดคะเนความเร็วในการบิน เช่น ความแตกต่างในความเร็วที่ใช้ในการบันทึก (frame per second) ความผิดพลาดในการคำนวณอันเนื่องมาจากขนาดของแมลงและการเปลี่ยนแปลงทิศทางใน การบินของแมลง (May, 1991) ในขณะที่วิธีการศึกษาความเร็วในการบินของแมลงที่ถูกต้องที่สุด น่าจะเป็นวิธีการใช่การบันทึกเสียงแมลงในการบินผ่านจุดสองจุด แต่ไม่มีผู้ใดใช้วิธีการนี้เลย ดังนั้น แมลงที่เป็นเจ้าของสถิติในการบินยังคงเป็น H.hinei wrighti ที่บินเร็ว 145 กม./ชม. แต่เจ้าของสถิติที่มีการพิมพ์เผยแพร่ที่ความเร็ว 98 กม./ชม. คือ A. costalis

ที่มา : ศรุต สุทธิอารมณ์ วารสารกีฏและสัตววิทยา